Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

Κυνηγοί Κεφαλών - JO NESBO


Βιβλιοκριτικές...αλλότριες!


Ενα πρωτότυπο θέμα επέλεξε για το μυθιστόρημά του «Κυνηγοί Κεφαλών» ο Νορβηγός συγγραφέας Jo Nesbo, το οποίο αναδείχτηκε επιπλέον από την τεχνική της αφήγησης, που γίνεται σε πρώτο πρόσωπο από τον πρωταγωνιστή, ενώ τα κενά της συμπληρώνονται στην εξέλιξη της ιστορίας με καταιγιστικές ανατροπές. Και αν η αστυνομική ιστορία δεν είναι παρά το παιχνίδι μεταξύ ενοχής και αθωότητας ή η διαμάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό, εδώ όλες οι αρετές και η ηθική προσέγγιση των πραγμάτων ανατρέπονται για να φανεί ότι στη ζωή το δίκαιο και η ηθική τάξη δεν έχουν πάντα τον πρώτο λόγο, ότι η αδικία και η απάτη δεν τιμωρούνται σε κάθε περίπτωση.
Το να μπορέσει όμως κάποιος με «όπλο» την ευφυΐα του να εξουδετερώσει τους αντιπάλους του, αλλά και τον κρατικό μηχανισμό, χρειάζεται εκτός από την τόλμη και ισχυρή δόση της αγαθής τύχης. Πάντως, όπως και να έχει, η ιστορία του Νέσμπο μπορεί να ιδωθεί ως ένα καλοστημένο οξυδερκές επιτραπέζιο παιχνίδι, οι κανόνες του οποίου στήθηκαν αμέσως με τη σύλληψη της ιστορίας, μιας υπόθεσης που είναι προδιαγεγραμμένη από την αρχή χωρίς αλλαγές, διότι κάθε μικρή αλλαγή θα ανάτρεπε το οικοδόμημά της.
Ο Ρόγκερ Μπρόουν, γιος οδηγού στη βρετανική πρεσβεία στο Οσλο, καθόλου γοητευτικός, αλλά ευφυής, είναι το πιο λαμπρό αστέρι στο στερέωμα στρατολόγησης επιχειρηματικών ταλέντων στη Νορβηγία. Παντρεμένος με την εύπορη και όμορφη ιδιοκτήτρια μιας αίθουσας τέχνης, την Ντιάνα, έχει όλα όσα θα επιθυμούσε κανείς: καλή προσωπική ζωή και επιτυχημένη καριέρα, οικονομική άνεση και δόξα. Κι όμως, η απληστία και η τυχοδιωκτική διάθεση τον οδηγούν από την ασφάλεια του γραφείου του στους περίπλοκους δρόμους της παρανομίας, από τη θέση του κυνηγού γίνεται το θήραμα σε ένα παιχνίδι στο οποίο οι ρόλοι μεταβάλλονται πολύ γρήγορα και η συμβολή του καθενός είναι αμφίβολη. Το κυνήγι ξεκινά από τα πολυτελή γραφεία μιας εταιρείας για να περάσει από τα υπόγεια αγροτικών σπιτιών, κακόφημων συνοικιών του Οσλο και για να καταλήξει, στο τέλος, ο κυνηγός, εξαγνισμένος από την επιτυχία του και ανακουφισμένος, χωρίς ίχνος ενοχών, στην αρχική του θέση.
Ο ήρωας του Νέσμπο διαθέτει τον αμοραλισμό του Ρίπλεϊ, του πρωταγωνιστή των μυθιστορημάτων της Πατρίτσια Χάισμιθ, η οποία υποστήριζε ότι στο αστυνομικό είδος όλα επιτρέπονται και ότι η ηθική τίθεται εν αμφιβόλω. Πρόκειται για τον θρίαμβο του «κακού»; Πιθανόν, εφόσον και στη ζωή η απόδοση δικαιοσύνης και η διαλεύκανση των μυστηρίων δεν αποτελούν απόλυτες βεβαιότητες.
Συνεχείς ανατροπές
Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, οι αστυνομικοί βρίσκονται στη σκιά, ενώ ο επιθεωρητής του εγκληματολογικού περιγράφεται ως ένας ματαιόδοξος τύπος, νάρκισσος, που πιο πολύ ενδιαφέρεται για την προβολή του στην τηλεόραση παρά για το κυνήγι της αλήθειας. Αλλωστε, οι πολύπλοκες ιστορίες σαν αυτήν που δημιουργήθηκε στα ρετιρέ της κοινωνίας του Οσλο δεν φαίνεται να είναι από τις αγαπημένες του. Ο δαιμόνιος αφηγητής έχει όλα τα χαρτιά στο μανίκι του και τα διαμοιράζει σύμφωνα με τους κανόνες που έχει ορίσει ο ίδιος, αξιοποιώντας στο έπακρο τις ικανότητές του, αλλά και τις δυνατότητες που του προσέφερε η απαιτητική του ενασχόληση, να ανακαλύπτει δηλαδή τα πιο ικανά στελέχη για μεγάλες εταιρείες. Η διαχείριση της αναστάτωσης καθώς και οι περιπέτειες θα φέρουν εντέλει την ισορροπία, αυτήν την κατάσταση που για να οργανωθεί και να διοικηθεί μια εταιρεία είναι από τα πιο απαραίτητα συστατικά.

Της Χρυσας Σπυροπουλου